Geçtiğimiz haftalarda 6’ncısı düzenlenen Mardin Bienali’nin açılışındaydım. Her zamanki gibi kalabalıktan dolayı neden açılış zamanında geldim ki diye kendi kendime söylenirken, keyifle sergileri gezdim, tanıdık yüzlerle sohbet ettim ve bol bol yemek yedim. Dolayısıyla, ağzımda tatlı bir gülümsemeyle Mardin’den ayrılırken, bir dahaki sefere diyerek vedalaştım.
6’ıncı Mardin Bienali, Ali Akay’ın küratörlüğünde gerçekleşiyor. Ali Akay, deneyimli bir küratör, öğretim üyesi ve yazar. Mardin ise her köşesinden tarih ve kültür fışkıran bir şehir. Güzel bir birliktelik olmuş.
İlk gözlemim, bienalin aşırı yoğun ve yorucu olmamasıydı. Temelde 3 büyük alana yayılan ve toplamda 8 farklı mekanda sergilenen bienali rahatça gezip, videoları keyifle izleyebiliyorsunuz. İlk defa, 3 gün boyunca kaldığım sürede bir sonraki seçkiye yetişme telaşı yaşamadım. Kim bilir belki de artık Mardin’e alışmışımdır.
Bu sene Bienal’in ana teması “Daha Uzaklara” olarak belirlenmiş. Mezopotamya Ovası’na doğru bakarken, durgun bir deniz dinginliğindeki manzara sizi düşüncelere sürüklüyor. Uzaklara, daha uzaklara bakıyorsunuz, ümit ediyorsunuz ve içinizi tarif edemeyeceğim güzel bir dinginlik kaplıyor. Mardin, enerjisi yüksek bir yer. İyi duygularla gelip, iyi duygularla ayrılıyorsunuz. Uzaklara bakıp geçmişten gelenlerle hayallerde ve hayaletlerde buluşuyorsunuz. Çarpık yapılaşma, düzensizlik, pislik, ekonomik koşullar hepsi var, ama neden bilmem, orada beni daha az rahatsız ediyor. Belki de orada “Daha Uzaklara” bakabildiğimiz içindir.
Bildiğim kadarıyla Mardin Bienali, bütçesini kişisel desteklerle toparlayabilen bir etkinlik. Gerçek sanatseverler, bienalin ayakta kalması için karşılıksız olarak sponsor oluyorlar. Dolayısıyla büyük bir bütçesi yok ve sanatçılara yeni eser sipariş edebilme lüksü de bulunmuyor. Bu yüzden sergilenen eserlerin büyük çoğunluğu önceden üretilmiş oluyor. Gördüğüm eserler, başka bağlamlarda ve başka mekanlarda kendilerini tekrar hatırlattılar. Yüksek basamaklı merdivenler, daracık geçitler, her duvarın ayrı konuştuğu odalar, aniden açılan avlular ve harika manzaralı teraslar içinde Bienali gezmek çok özel bir ayrıcalık. Develi Han, Alman Karargahı ve Marangozlar Kahvesi benim favori mekanlarımdan.
İlk kez 2011 yılında İstanbul Bienali’nde karşılaştığım Yıldız Moran‘ın fotoğrafları, birkaç mekanda sergileniyor. Eski Mardin fotoğraflarından oluşan birçok seçki bulunuyor. Develihan’da ise Ali Akay, Yıldız Moran’ın “Yankı” adlı eseriyle tatlı bir sürpriz yapmış. Yıldız Hanım’ın daha önce hiç görmediğim çok güzel bir serisiydi.
Büke Uras, Alman Karargahı’nda yine düşündürücü bir arşiv çalışması sergiliyor. Kendisinin de orada olması sayesinde, çok özel ve güzel bir anlatım dinleme şansını yakaladık. Gerçekten şanslıydık.
Aslı Çavuşoğlu’nun “Kasten Gömülmüştür” adlı yerleştirmesi, ürettiği maskelerle Meksika’da ölülerin hasıra sarılarak gömülmesi ritüelini birleştirerek oluşturduğu yeni bir iş ve beni oldukça etkiledi.
Ayşe Erkmen, Cevdet Erek, Güneş Terkol ve daha birçok değerli sanatçının işleri Bienal’e hayat veriyor. Şimdi hepsini yazmaya başlasam, Mardin Bienali tanıtım kitabı gibi olacak diye vazgeçiyorum.
Sabancı Müzesi’nde Halil Altındere’nin çok kapsamlı ve mekana rahatça yayılmış harika bir sergisi var. Pılot Galeri’nin yöneticisi Azra Türünoğlu ile beraber, onun tatlı anlatımını dinleyerek gezmek ise ayrı bir keyifti tabii ki. Halil’in daha önce hiç görmediğim halıları ve videolarını rahatça izleme fırsatı bulduk, gerçekten harikaydı.
Mardin’de ayrıca Bienal zamanı irili ufaklı pek çok çeşitli ek sergi ve etkinlik düzenleniyor. Maalesef bunların pek çoğunu kaçırdım. Bir kısmına zamanım olmadı, bir kısmından haberim olmadı. Ancak hangiserginerede adlı Instagram hesabında detaylı bilgi bulunuyor. Sevgili Döne Otyam, tek tek sergilere gidip sanatçılarla görüşüp bilgi veriyor. Ben maalesef biraz geç öğrenebildim. Açılış sonrası gitmenin de bu konularda epey faydası oluyor. Hem sergi haberleri hem de yetişmeyen sergiler ve işler tamamlanmış oluyor. Buna karşılık, açılış zamanında Mardin’e destek veren pek çok kişiyle o heyecanı paylaşmak da ayrı bir güzel deneyim.
Mardin Bienali, yeterince destek alıp uzun soluklu bir planlama ile dünya çapında önemli bir bienal haline gelebilir. Yeriyle, yabancıların ilgisiyle ve en önemlisi herkesi kucaklayan halkı ve güçlü enerjisiyle, her şehre kısmet olmayacak bir avantaja sahip. Keşke hak ettiği desteği alarak bu dinamizmi yakalasa ve dünyada yerlerini garantilemiş birkaç bienalden biri haline gelse Mardin Bienali…
Leyla Pekin Hakkında
Amerika’da iç mimarlık eğitimi aldıktan sonra İstanbul’a döndü. Kısa bir süre tanınmış bir giysi firmasında stilist olarak çalıştıktan sonra, eşi Şevki Pekin ile birlikte mimarlık ofisinde çalışmaya başladı. Uzun yıllar beraber çalıştıktan sonra zamanını kendine ayırarak sanatla, bir sanatsever olarak ilgilenmeye başladı. Amatör bir ruhla eserler satın alarak sanatçılar ve galerilerle yakın ilişkiler kurdu. Sanat oluşumlarına ve sanatçılara destek veren SAHA Derneği’ne üye oldu. Yıllardır keyifle, hem dünyada hem de ülkemizde olan sanat olaylarını gözlemleyip yorumluyor.
Size özel seyahat programı ve rezervasyon için:
travel@julesverne.com.tr
